Koniec epoki interwencjonizmu? "Ameryka nie chce już być żandarmem świata"

Prezydent Barack Obama sygnalizował pośrednio, a jego następcy, Donald Trump i Joe Biden, wyrazili to jasno - Ameryka nie chce już prowadzić wojen, ani zagranicznych interwencji wojskowych mających przebudować inne kraje - ocenia w sobotę AFP.

"Nie chodzi tylko o Afganistan"

Administracji USA "nie chodzi tylko o Afganistan. Chodzi o to, by zakończyć epokę interwencji militarnych" - uznał profesor Marquette Law School Charles Franklin.'

Ekspert think tanku Atlantic Council Benjamin Haddad powiedział, że decyzja o zakończeniu operacji w Afganistanie to "wymowne odrzucenie internacjonalizmu" w polityce zagranicznej Waszyngtonu.

Owszem, hasłem Bidena jest "America is back" - Ameryka wróciła - ale jego administracja uważa, że musi "sobie wyznaczać cele jasne i realistyczne, a nie cele nieosiągalne" - pisze francuska agencja.

Wprawdzie Biden, w odróżnieniu od Trumpa, stawia w polityce zagranicznej na sojusze i współpracę z partnerami, ale de facto obecny prezydent dokończył to, co rozpoczął jego poprzednik, czyli zakończył walkę z talibami - kontynuuje AFP.

- Stany Zjednoczone zawsze wahały się między izolowaniem się od grzechów świata, a wolą rozpowszechniania korzyści swego modelu (politycznego). Od 1945 roku postanowili być obrońcami demokracji, a następnie jej misjonarzami. A teraz wracają do domu - ocenił były ambasador Francji w Waszyngtonie Gerard Araud.

Wstrząs dla partnerów USA

Jednostronna decyzja USA o wycofaniu się z Afganistanu wstrząsnęła atlantyckimi partnerami Ameryki. "Wygląda na to, że są sfrustrowani", choć nie wiadomo jak bardzo ich zaufanie zostało podważone - uważa profesor waszyngtońskiego American University i ekspertka ds. terroryzmu Tricia Bacon.

Inni komentatorzy zwracają uwagę, że wraca chłodny pragmatyzm: w czwartek dowódca Kolegium Połączonych Szefów Sztabów generał Mark Milley powiedział, że "możliwe jest", iż siły zbrojne USA będą koordynować z talibami operacje wymierzone w Państwo Islamskie (IS) i inne ugrupowania terrorystyczne w Afganistanie. Sekretarz stanu USA Antony Blinken powtórzył w piątek, że USA nadal komunikują się z talibami "w sprawach, które są ważne".

Magazyn "Foreign Policy" komentuje nowy kierunek polityki zagranicznej USA w tekście pod znamiennym tytułem "Ameryka nie jest już wyjątkowa".

"Stany Zjednoczone nie mogą już uważać się za przywódcę wolnego świata, jeśli porzucają strategicznych sojuszników i bezbronnych cywilów" - głosi lead artykułu.

Krytyka polityki zagranicznej USA

"FP" krytycznie ocenia politykę zagraniczną trzech prezydentów - Obamy, Trumpa i Bidena - którzy odeszli od neokonserwatywnych aspiracji, jakie dominowały w Waszyngtonie po 11 września i rozpoczęciu "wojny z terroryzmem".

"Wśród polityków Bliskiego Wschodu panuje teraz przekonanie, że USA nie są zainteresowane podtrzymywaniem stabilności za granicą, o ile nic nie szkodzi jej wąsko definiowanym interesom narodowym" - pisze "FT".

Prestiżowy magazyn "Foreign Affairs" zwraca jednak uwagę, że dobiegła końca epoka, gdy amerykańska polityka, w tym zagraniczna, była determinowana przez wojnę z terroryzmem podjętą po ataku na World Trade Center. Przyszła pora na zmianę priorytetów.

Prezydent George W. Bush nazwał ją konfrontacją o porównywalnym znaczeniu jak walka z faszyzmem i terroryzmem; ale przyszła pora na zmianę priorytetów - przypomina "FA".

Zmiana priorytetów

Główne kierunki polityki zagranicznej Waszyngtonu muszę się teraz zmienić i USA powinny się skoncentrować na konfrontacji z komunistycznymi Chinami - podkreśla magazyn.

"W odróżnieniu od Al-Kaidy Chiny są (...) wystarczająco potężne, by przemeblować świat tak, by odpowiadał ich interesom". Bilans sił musi się zmienić, a "wsparcie wojskowe Ameryki powinno być ograniczone do pomagania krajom respektującym prawa człowieka" - konkluduje "Foreign Affairs".

Biden dał jasno do zrozumienia, że wycofania amerykańskiego kontyngentu z Afganistanu jest konieczne, by uwolnić militarne zasoby, które muszą zostać przeszkolone pod kątem konfrontacji z Chinami.

W kwietniu, gdy premier Japonii Yoshihide Suga został pierwszym zagranicznym przywódcą z jakim spotkał się Biden, media w USA uznały, że tak jak wycofanie wojsk z Afganistanu jest to sygnał, iż USA koncentrują się na rywalizacji z Pekinem i zmieniają priorytety polityki zagranicznej.