Wierzymy, że trwające prace nad projektami ustaw dotyczących sądownictwa doprowadzą do przedstawienia szerszych rozwiązań, które z jednej strony będą w pełni respektować konstytucyjne wymogi niezależności sądownictwa od polityków, z drugiej strony będą zwiększać kontrolę społeczną nad wymiarem sprawiedliwości. Podkreślamy – kontrolę społeczną, nie kontrolę polityczną - napisano w liście otwartym organizacji do prezydenta przekazanym PAP.
Pod listem podpisało się łącznie 19 organizacji, w tym m.in.: FOR - Forum Obywatelskiego Rozwoju, Helsińska Fundacja Praw Człowieka, Fundacja Panoptykon, Fundacja im. Stefana Batorego, INPRIS Instytut Prawa i Społeczeństwa, a także Komitet Obrony Demokracji oraz organizacje prawnicze, np. Stowarzyszenie Sędziów Polskich "Iustitia", Stowarzyszenie Sędziów "Themis", Stowarzyszenie Prokuratorów "Lex Super Omnia" i Okręgowa Rada Adwokacka w Warszawie.
Tak ważne zmiany nie mogą powstawać w ukryciu, nie mogą ignorować głosu organizacji pozarządowych, nie mogą być jedynie oznajmione. Ich doniosłość ustrojowa wymaga społecznej debaty, także z udziałem ekspertów - wskazano w liście otwartym. Jednocześnie autorzy listu zadeklarowali "czynny udział organizacji obywatelskich i samorządów zawodów prawniczych w takiej debacie". - Prosimy o wysłuchanie naszego głosu - dodali.
Jak napisano w apelu "zmiany w sądownictwie nie mogą sprowadzać się do oddania władzy nad sądami w ręce tego czy innego polityka", do czego - zdaniem autorów listu - w dużej mierze sprowadzają się ostatnie zmiany w Prawie o ustroju sądów powszechnych. - Sądy są dobrem wspólnym wszystkich obywateli i każdemu jest gwarantowane prawo do sądu - podkreśliły organizacje.
Zdaniem autorów listu proponowana reforma powinna przede wszystkim dotyczyć "procedur i organizacji sądów, tak, aby zapewnić efektywność ich działania i szybkie rozstrzyganie prostych sporów". Ponadto powinna odnosić się do "systemu wykonywania orzeczeń, aby wyroki wydane w imieniu Rzeczypospolitej były szybko egzekwowane przy zagwarantowaniu praw najsłabszych" oraz "udziału społeczeństwa zarówno w orzekaniu jak i administrowaniu sądami, aby sędziowie mogli prowadzić dialog ze społeczeństwem a każdy element funkcjonowania sądów był w pełni przejrzysty i bliski lokalnym społecznościom, gwarantując w ten sposób niezależność sądów".
Polska jest naszym wspólnym domem, Ojczyzną, z której chcemy być dumni i za którą wszyscy jesteśmy odpowiedzialni - podkreślili jednocześnie autorzy listu.